همه‌ی ما در شبکه‌های اجتماعی زیادی عضو هستیم. چند سال پیش نمونه‌ی ذهنی ما از انتزاع شبکه‌های مجازی اجتماعی چیز خیلی متفاوت‌تری از آن چیزی که امروز می‌بینیم بود. فیس‌بوک و توییتر در ایران پرکاربردترین شبکه‌های اجتماعی بودند. در فیس‌بوک یا توییتر صفحات پر بازدید زیادی هست که چشم‌های زیادی آنها را می‌بیند و می‌خواند. وقتی مطلبی را ریشیر می‌کنی باز هم چشم‌های افراد، نظرات دیگران را در بسیاری موارد می‌بیند. در توییتر بیشتر لینک به صفحات بیرونی داده می‌شود و به طور خلاصه منبع اخبار و دیدگاه‌ها به یک جا یا چند جای محدود می‌رسد.
در بیشتر نقاط دنیا، بر خلاف ایران، نرم‌افزارهای چت بیشتر برای گفتگو میان افراد یا به اشتراک‌گذاری مطالب کاملا خصوصی و شخصی یا گروهی مورد استفاده قرار می‌گیرد. ولی در ایران متاسفانه به خاطر فیلتر شدن شبکه‌های اجتماعی، نرم‌افزارهای چت به ابزاری برای به اشتراک‌گذاری جک‌ها، تصاویر بامزه، شایعات، اخبار و ... مورد استفاده قرار می‌گیرد. نمونه عجیب آن استفاده از یک نرم‌افزار چت متن‌باز به نام تلگرام است که با تمرکز کامل بر روی امنیت و سرعت وارد شد و انتظار داشت قشر کوچکی از گیک‌های کامپیوتری یا معدود افرادی که امنیت ارسال پیام‌ها برایشان مهم است به آن اعتماد کنند و از آن بهره ببرند. آنها هرگز و هرگز فکر نمی‌کردند سرورهایشان در ایران مدام دچار اختلال و افزایش بار شود و به جای پیام‌های خصوصی مهم هزار جک و پیام بی‌ارزش مدام در شبکه‌ی آنها فرستاده شود. جالب است بدانید تلگرام به دلیل ماهیت متن‌باز بودن خود توسط یک اجتماع ساخته و کنترل می‌شود نه توسط یک شرکت با اهداف انتفاعی.
جالب‌تر اینکه این نرم‌افزارها جز وایبر که به خاطر روسای اسراییلیش (و ترس از عواقب ساخته شدن یک پایگاه دانش بزرگ از اطلاعات زبان فارسی به دست مهمترین دشمن جمهوری اسلامی) ف یلتر شد، ف یلتر نشدند. کمی دقیق‌تر شویم. با شبکه‌های اجتماعی می‌توان خیلی بهتر و متمرکزتر جریان‌سازی کرد اما با برنامه‌های چت نه. یک پست شبکه‌ی اجتماعی ممکن است هزاران بار میان هزاران نفر دوباره به اشتراک گذاشته شود اما یک پیام در برنامه‌ی پیام‌رسان بین گروه‌های ۵ الی ۲۰ نفره به اشتراک گذاشته می‌شود. به علاوه منبع یک پیام هرگز مشخص نیست و پیام مدام بدون هدف دست به دست می‌شود و اغلب نیز بین اهل آن قابل اشتراک گذاشتن نیست. به علاوه ممکن نیست یک پست توسط میلیون‌ها نفر لایک شود و بار روانی روی کاربران دیگر برای لایک کردن یا القای پرطرفدار شدن یک پست در ذهن آنها وجود ندارد.
خلاصه اینکه با برنامه‌ی پیام‌رسان ترتیب دادن یک شورش اجتماعی خیلی خیلی سخت‌تر از یک پست شبکه اجتماعی است. برای همین هم هست که این نرم‌افزارها برای حکومت‌ها خیلی بی‌خطر هستند و خیلی دیرتر ف یلتر می‌شوند. خلاصه اینکه مطالبی که قبل‌ها نقل محافلی با هزاران کاربر می‌شدند الان نقل محافل چند ده نفره می‌شود...
